En Sıcak Konular
Prof. Dr. İlber Ortaylı
Norveçteki caninin bize gösterdikleri
İskandinavlar mükemmelliklerinden her zaman emindirler. Bütün dünya da onları sulhsever, çok demokratik ve ileri bir dünya görüşünün mensupları olarak görür. Ama bakıyoruz, ürün ortada...
Anders Behring Breivik, yaşı 32. Fiziki bakımdan bir sorunu yok gibi... Oldukça varlıklı bir ailenin çocuğu, tahsili iyi; ruh sağlığı için aynı şeyi söylemek mümkün değil. 1516 sayfalık Manifesto başlıklı metninde Avrupayı Müslümanlardan temizleyecek bir lider olduğunun işaretlerini veriyormuş.
İlk anda bütün Avrupada görülen marjinal ırkçılardan biri sayabilirsiniz. İsveç, Norveç, Danimarka aynı dili konuşuyor, lehçelerin aralarındaki fark çok az. Avrupa Birliğinden daha uzun bir birlik geçmişleri var, yani eğitimde, hukukta, toplum hayatındaki düzenlemelerde bu birlik ABninkinden daha eskiye uzanıyor. Bütün dünya onları sulhsever ve çok demokratik ve ileri bir dünya görüşünün mensupları olarak görüyor.
İşin garibi; İskandinav ülkelerinde yaşayan Türkler bu toplumlardaki kendilerine yönelik ırkçı davranış, ayrımcılık ve dünya görüşünden şikâyet ettiklerinde, memleketimizdeki seçkinlerin cevabının ayrı bir kapalılık ifade ettiğini söylemek gerekir. Siz de şalvar giyiyorsunuz, başınızı örtüyorsunuz, dil öğrenmiyorsunuz vs. gibisinden, kısmen doğru kısmen lâf anlamayan adamların cevapları...
Bazı konular tabu kalmalıdır
İskandinavlar mükemmelliklerinden pek emindiler. Üçüncü sınıf bir rejisör çıplak kadın resmi üzerine Kurandan ayetler yazıyor, bunu sanatsal yaratıcılık özgürlüğü diye niteliyorlar. Öbürü münasebetsiz karikatürler çiziyor, mazeret aynı. Bazı konuların tabu halinde tutulması gerektiğini herkesin anlaması lazım. Biteviye çıplak rahibeler veya para sayan Yahudi karikatürleri çizenleri hoş görmek mümkün değildir. Bu tip ucuzluklar seçkinlerin ırkçılığa karşı söylemlerinden ve anlaşılmaz tümcelerinden çok daha etkindir. Ürün ortada: Manyağın biri düşman olduğu Müslümanlardan önce davasına dikkat çekmek için kendi insanlarını öldürüyor.
Girilen şok ne kadar sürer? Gerçekten bir Rönesans ve rehabilitasyon mu getirir, yoksa aynı toplum dehşetle uyandığı uykusuna sırtını öbür tarafa dönerek devam mı eder? Bunu zaman ve o toplumun kurumlarındaki gerçek değişim gayreti gösterecektir.
Özlenecek bir devlet adamıydı
1923 yılında doğdu; küçük yaşta babasız kaldı. Ayntabın eski ailelerinden birine mensuptu; Göğüşler ve Daıler. Hatta sınıfsal bir şuurla birbirlerine akraba olan Antep eşraf ailelerinin en seçkin mensupları onun yakınlarıdır. Ama zengin bir çocukluk ve gençlik geçirdiği söylenemez; görgülü ve bilgili bir muhitte yetişmiştir. Ali İhsan Beyde bu özellik hep vardı. 1960tan önce seçkin bir gazeteciydi, Kim gazetesini çıkarıyordu. 1960tan itibaren resmen politikanın içindeydi. CHP kabinelerinin şık ve gösterişli bir bakanıydı. Rivayet değil; Basın-Yayın ve Turizm Bakanı iken Türkiyede çevrilen bir yabancı film setini ziyaret ettiğinde rejisörün Size filmde rol verelim dediği doğrudur. 22 yaşından beri CHPlidir. Eşi, Edebiyat Fakültesinden arkadaşı merhume Nezahat (Alemdar) hanımdı, bu evlilikten doğan kız çocukları hepimizin tanıdığı gazeteci Zeynep Göğüştür.
Ali İhsan Göğüş sonuna kadar İsmet Paşacı olarak kaldı. Tutarlı bir siyasetçidir. CHPnin, cumhuriyetin kurucu partisi olduğunu ve bu yapı ile devam edeceğini anlamıştır. Başkaları pek anlamadılar ve CHPnin değişimi hâlâ bir rayına oturamadı. Hayatının son yılına kadar müthiş bir hafızası olduğunu ve yakın tarihin en ayrıntılı isim ve olaylarını bildiğine şahit oldum.
Elitist (seçkinci) değildi ama yarım yamalak işlere, çeyrek çepelek eğitime fevkalade karşı olduğunu biliyoruz. Basın-Yayın ve Turizm Bakanı olduğu günlerde -ki ben o zaman henüz bir lise öğrencisi olarak bakanlığın alt katındaki ofisinde gönüllü çalışanlardandım- küçük turizm dairesinin büyük hamleler yaptığını gördük. Bakanlığın kadrosu en seçkin memurlardan oluşuyordu ve bu özellik bütün bozulmalara rağmen bugünkü Turizm Bakanlığının da temelini oluşturuyor. Turizm Bakanlığı birçok bakanlıktan daha seçkin ve nitelikli bir kadroya sahiptir.
En çok tevazuuna hayrandım
Siyasi hayatı CHP ile, daha doğrusu İsmet Paşalı bir CHP ile çerçeveliydi. Onun genel başkan olmadığı partide o da bulunmadı. Dolayısıyla 120 bin satan siyasi dergi Kimi çıkaran, 1957 seçimlerinde Gaziantep olaylarının sorumluluğunu yüklenerek hapishanede oturan, kurucu meclis üyeliği ve iki kere bakanlık yapan Ali İhsan Bey bir köşeye çekildi. Laiklik ilkesine ve cumhuriyetin kurucu kadrolarına tavizsiz bağlıydı. Türkçülük konusunda o çevrelere göre daha farklı bir tutum aldığı açıktır. Bu yönüyle Balkanlardaki sosyalist partilerin lider kadrolarına benzeyen bir fikir dünyası olduğunu düşünmüşümdür.
Ali İhsan Göğüş devletin bakanıydı, çalışkandı, hiçbir yolsuzluğa izin vermemişti. Okumayı severdi ve kendi açısından doğru seçtiği bir meslek olan tarihçiye yakışan, kuvvetli hafızası vardı. Ne yazık ki ben onu ancak 1980den sonra şahsen tanıyabildim. Ankaradayken daha sık görüştük, İstanbulda da hastalığından evvel ziyaret ederdim. Her zaman bilgisine hayrandım. Ama asıl hayran olduğum yanı tevazuuydu.
25 Temmuzda Şişli Camiinden son yolculuğuna uğurlandı. Musalla taşında şairelerimizden Didem Madak Çelik ile birlikte uğurlandı. Birlikte diyorum çünkü ilk defa bir cenaze namazında imamın cemaati mefta sahipleri olarak ayırmadığını ve birlikte şahadet getirmeye davet ettiğini gördüm. Allahın rahmeti üzerine olsun.
Bu yazı 4,960 defa okundu.
kapat
Değerli okuyucumuz,
Yazdığınız yorumlar editör denetiminden sonra onaylanır ve sitede yayınlanır.
Yorum yazarken aşağıda maddeler halinde belirtilmiş hususları okumuş, anlamış, kabul etmiş sayılırsınız.
· Türkiye Cumhuriyeti kanunlarında açıkça suç olarak belirtilmiş konular için suçu ya da suçluyu övücü ifadeler kullanılamayağını,
· Kişi ya da kurumlar için eleştiri sınırları ötesinde küçük düşürücü ifadeler kullanılamayacağını,
· Kişi ya da kurumlara karşı tehdit, saldırı ya da tahkir içerikli ifadeler kullanılamayacağını,
· Kişi veya kurumların telif haklarına konu olan fikir ve/veya sanat eserlerine ait hiçbir içerik yayınlanamayacağını,
· Kişi veya kurumların ticari sırlarının ifşaı edilemeyeceğini,
· Genel ahlaka aykırı söz, ifade ya da yakıştırmaların yapılamayacağını,
· Yasal bir takip durumda, yorum tarih ve saati ile yorumu yazdığım cihaza ait IP numarasının adli makamlara iletileceğini,
· Yorumumdan kaynaklanan her türlü hukuki sorumluluğun tarafıma ait olduğunu,
Bu formu gönderdiğimde kabul ediyorum.
Diğer köşe yazıları
Tüm Yazılar- 20 Kasım 2011 Ülkeyi ıslah eden padişah
- 13 Kasım 2011 Büyük savaşın bitişi
- 6 Kasım 2011 Padişaha bayramda at hediye edilirdi
- 30 Ekim 2011 Temel ilke: Eser yerinde ağırdır
- 23 Ekim 2011 Bizim emperyal prensesimiz
- 16 Ekim 2011 Bakü günleri
- 9 Ekim 2011 Türkiyenin anayasaları nasıl hazırlandı?
- 2 Ekim 2011 Gençler onu iyi izlemeli
- 25 Eylül 2011 Hiçbir zaman efsaneleşmedi
- 18 Eylül 2011 Bir asır sonra Trablusgarp Savaşı
- 11 Eylül 2011 Kamhi ailesine yapılan çirkinlik
- 4 Eylül 2011 Zamanın farkında olmak
- 28 Ağustos 2011 Ağustos ayı ve II. Dünya Savaşı
- 21 Ağustos 2011 Çokbilmişler ve İstanbulun kamusal binaları
- 14 Ağustos 2011 Hataydaki büyük görgüsüzlük
- 7 Ağustos 2011 Güney İtalya ve Osmanlılar
- 31 Temmuz 2011 Norveçteki caninin bize gösterdikleri
- 24 Temmuz 2011 Türk dostu Macaristan veliahtı
- 17 Temmuz 2011 Cem Sultanın trajik hayatı
- 10 Temmuz 2011 Kudüsün fethi
Yorumlar
+ Yorum Ekle